تبریز قطب گردشگری شمال غرب کشور است که به دلیل موقعیت ممتاز جغرافیایی و تاریخی این شهر و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، در طول قرنهای گذشته همواره یکی از مهمترین مراکز تجارت و بازرگانی آسیای غربی به شمار میرفته است از این رو این بازار با تمام ویژگیهای معماری و فضایی، آن را در طول تاریخ برجسته کرده است. بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی در تور ایرانگردی خود تبریز را در برنامههای سفر خود قرار میدهند و حتما از بازار تبریز بازدید میکنند.
شما هم اگر تمایل دارید به بازدید از این شهر تاریخی و زیبا بروید کجارو به شما کمک میکند .
کجارو علاوه بر معرفی تک تک جاذبههای گردشگری داخلی و خارجی، سوغات و راهنمای سفر شهرهای مختلف ایران و جهان، به معرفی تورهای متنوع به مقاصد مختلف داخلی و خارجی نیز پرداخته است.
از این رو شما میتوانید تور تبریز را از طریق کجارو بهسادگی جستجو کنید، از میان فهرست تورهای دهها آژانس معتبر، بهترین تورها را مشاهده و قیمت آنها را مقایسه کنید و در نهایت ارزانترین تور به مقصد مورد نظرتان را انتخاب کنید.
مجموعه بازار تبریز
مجموعه بازار تبریز در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی به عنوان نخستین بازار جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. بازار تبریز از بزرگترین بازارهای سرپوشیده جهان و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است.
این بازار در سال ۱۱۹۳ هجری قمری بر اثر زلزله با خاک یکسان شد اما طولی نکشید که معماران زبردست آن را بازسازی کردند و بازار کنونی مربوط به اواخر حکومت زندیه و عصر قاجار است. بازار تبریز که در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، با طولی معادل یک کیلومتر یکی از بزرگترین مجموعههای به هم پیوسته و مسقف دنیاست.
عکس از: ویکی پدیا
طاقها و گنبدهایی با کاربندیهای زیبا و ارتفاع بلند، سازههای آجری به هم پیوسته، آرایش مغازهها، کثرت تیمچهها و وجود تعداد زیادی مدرسه و مسجد که در کنار سراهای بازرگانی جای گرفتهاند، این بازار را بهعنوان نمونهای عالی از محیط تجارت و زندگی اسلامی و شرقی به یادگار گذاشتهاند.
عکس از: حسین خسروی
موقعیت جغرافیایی بازار
همان طور که بازار در بسیاری ازشهرهای ایران در بخشی از بافت مسکونی شهر قرارداشته و مکانی است که میتواند گسترش شهر را نیز به همراه داشته باشد، مرکزیت شهر را نیز میتوان به این مکان اتلاق کرد. در تبریز نیز این امر مستثنی نبوده و بافت اصلی بازار تبریز از دو راسته سرپوشیده شمالی-جنوبی و شرقی- غربی تشکیل شده است.
مهمترین ورودی بازار تبریز در حال حاضر در انتهای شمالی خیابان فردوسی است.
این بازار از سمت شرق به عالیقاپو (مجموعهٔ کاخهای ولیعهدنشین)، از سمت غرب به مسجد جامع محدودشده و از شمال، بخشهایی از شمال رودخانهٔ مهرانرود را شامل میشود و این دو بخش بهوسیلهٔ پلهای چوبی که در امتداد راسته بازار قرار دارند، به هم متصل میشوند.
نخستین نقشه از بازار تبریز در سال ۱۳۲۷هجری، در بخشی از نقشهٔ دارالسلطنهٔ تبریز و به دست اسدالله خان مراغهای ترسیم شدهاست. طرح این بازار در بخش شمال شرقی نقشهٔ مذکور رسم شده و اکثر مکانهای مهم آن نظیر تیمچهها و کاروانسراها در این نقشه نامگذاری شدهاند. عرض بازارها بین چهار تا پنج متر و بلندی سقف آنها پنج تا شش متر است که در مقایسه با سقف بازارهای نقاط گرمسیری ایران کوتاهتر است.
راسته های اصلی توسط راسته های فرعی به هم متصل شده است. در فضاهای بین آن ها اجزای اصلی تشکیل دهنده بازار همانند تیمچه ها و سراها بنا شده است که تقاطع راسته ها را چهار سوق ها با گنبد های زیبا پوشانده است. گنبد تیمچه امیر، بزرگترین گنبد بازار بوده و زیباترین تیمچه، مظفریه می باشد.
بازار از نگاه جهانگردان
عکس از: حسین خسروی
بسیاری از گردشگران و جهانگردان نظیر ابنبطوطه، مارکوپولو، جاکسن، اولیای چلبی، یاقوت حموی، گاسپار دروویل، الکسیس سوکتیکف، ژان شاردن، رابرت گرنت واتسن، حمدالله مستوفی و مقدسی از رونق و شکوه بازار تبریز تمجید کردهاند.
شاردن فرانسوی آن را عالیترین بازارهای آسیا دانسته و با اظهار شگفتی از گنبدهای زیبا و طاقهای دیدنی، بازار هشت گوش و وسیع قیصریه را زیباترین بخش بازار عنوان کرده است.
ابنبطوطه، سیاح مشهور که در سال ۷۳۱ هجری قمری وارد تبریز شده" میگوید:
« بازار تبریز یکی از بهترین بازارهایی بود که من در همه شهرهای دنیادیدهام ... من به بازار جواهریان رفتم، بس که از انواع جواهرات دیدم چشمم خیره گشت»".
تاورنیه نیز در سال ۱۰۴۶ هجری قمری از بازار تبریز دیدن کرده و آن را ستوده است .
عکس از: حسین خسروی
"حمدالله مستوفی" مورخ و جغرافیدان معروف قرن هشتم، ضمن تعریف خوبی و فراوانی غلات و میوههای تبریز و اشاره به مزیت پارهای از انواع مخصوص گلابی ، سیب ، زردآلو و انگور آن، مردم این شهر را اعم از فقیر و غنی اهل کسب و دادوستد معرفی کرده و یادآور شده که در آن دیار متمول بسیار است».
در زمان عباس میرزا که تبریز ولیعهدنشین و دارالسلطنهشد، سراها و تیمچهها و بازارهای زیبایی احداث شد.
هوتم شیندلر در سال ۱۳۲۸ خورشیدی دربارهٔ تبریز و بازارهای آن چنین مینویسد:
شهر بسیار گسترده است و احتمالاً از این بابت بر تهران برتری دارد. بازارهای آن بسیار زیبا و بزرگتر از بازارهای تهران است. تبریز صرفنظر از معاملات مالی و وسیلهٔ پرداخت که از این جهت تهران بر آن تفوق دارد، مرکز واقعی بازرگانی ایران است. با این که در منتهیالیه شمال غربی کشور قرار گرفته است، تقریباً در سراسر ایران نفوذ دارد.
قدیمیترین نقشه تبریز مربوط به سال ۹۴۰ هجری قمری است که توسط مطراقچی ترسیم شده و در موزهای در ترکیه نگهداری میشود
بازار تبریز ، تیمچه امیر یکی از شاهکارهای جالب معماری و باشکوهترین تیمچههای بازار تبریز بهحساب میآید. بانی تیمچه امیر، میرزا محمدخان امیرنظام زنگنه است که در ۱۲۶۰ ه.ق درگذشت.
معمار معروف آن صمد معمار بوده که داستان زندگی او در بین معماران تبریز زبانزد است. وی در اواخر عمر با فقر روزگار گذرانید و با فقر زندگی را بدرود گفت.
تیمچه حاج صفرعلی، بنایی است معظم که بانی آن حاج صفرعلی خوئی بازرگان معروف معاصر فتحعلی شاه قاجار بود.
تیمچه مظفریه نیز یکی از زیباترین بخشهای بازار است که حاج شیخ جعفر قزوینی تاجر سرشناس دوره ناصرالدینشاه در سال ۱۳۰۵ آن را ساخته بود و به مناسبت حضور مظفرالدین میرزا ولیعهد وقت در این تیمچه، به نام مظفریه نامگذاری کرد.
با توجه به اینکه هر بنای نوبنیادی در تبریز اگر مورد توجه ولیعهد وقت قرار میگرفت بایستی آن را به ولیعهد پیشکش میکردند، این بازرگان کاردان نیز بنا را به نام « مظفرالدین میرزا مظفریه » نامید که مورد تحسین ولیعهد قرار گرفت و از تصاحب و تملک آن خودداری کرد.
در حال حاضر « تیمچه مظفریه » که یکی از مراکز عمده تجارت و صدور فرش آذربایجان و ایران است، شهرتی جهانی دارد. این تیمچه دو طبقه دارد که هر طبقه آن بیستوشش حجره فرش فروشی را در خود جایداده است.
بازار صفی به نام شاه صفی فرزند شاهعباس بزرگ صفوی نامگذاری شده است.
کاروانسرای حاج سیدحسین میانه، توسط یکی از بازرگانان معروف به نام حاج سیدحسین الحسینی بنا شده است. حاج میرزا ابوالحسن از وابستگان دربار، بازار و سرا و تیمچه میرزا ابوالحسن را احداث کرده است.
تیمچه و سرای میرزا مهدی از آثار میرزا سیدمهدی قاضی طباطبائی جد خاندان قاضی طباطبائی در مجموعهٔ بازار تبریز است. تیمچهٔ سرای میرزا شفیع توسط یکی از بزرگان شهر مربوط به دربار قاجار بنا شده است.
عکس از: حسین خسروی
مرمت بازار
بازسازی و مرمت مجموعه بازار تبریز، بهاحتمالقوی همزمان با بنای باروی شهر به همت نجف قلی خان بیگلربیگی از سال ۱۱۹۴ هجری آغاز شدهاست.
منبع: کجارو
- چهارشنبه ۱۷ بهمن ۹۷ ۱۳:۰۲ ۴۳۸ بازديد
- ۱ نظر